عراق
حضور در شبکه‌های مجازی
در سال ۲۰۲۱، 25 میلیون نفر کاربر معادل 61.4 درصد از جمعیت عراق در شبکه‌های مجازی حضور دارند که این تعداد 19 درصد رشد نسبت به سال گذشته داشته است. طبق آمار‌های ارائه شده در statcounter شبکه‌های فیسبوک، یوتیوب، توئیتر، اینستاگرام و پینترست به ترتیب بیشترین میزان محبوبیت را در میان کاربران این کشور دارند. در نمودار روبه‌رو درصد محبوبیت هرکدام نمایش داده شده است.
اطلاعات جغرافیایی
کشور اوکراین بامساحت 434128 کیلومتر مربع و میانگین فاصله‌های داخلی 249.06 کیلومتر، در خاورمیانه واقع شده است. این کشور با کشورهای عربستان سعودی( 811 کیلومتر)، کویت( 190 کیلومتر)، ایران( 1609 کیلومتر)، ترکیه( 370 کیلومتر)، اردن( 179 کیلومتر) و سوریه( 600 کیلومتر هم‌مرز است.
آب و هوا
آب و هوای این کشور (به جز شمال) عمدتاً صحرایی است با زمستان‌های خنک و گاه سرد و تابستان‌های خشک و گرم و آفتابی. دمای هوا در تابستان در بیشتر جاهای این کشور به ۴۰ درجه سانتی‌گراد و در برخی مناطق به ۴۸ درجه می‌رسد. دمای هوا به ندرت در زمستان بالای ۲۱ درجه می‌رود و در شرایط سخت بین ۱۵ تا ۱۹ درجه و در شب‌ها در حدود ۲ تا ۵ درجه قرار می‌گیرد. در بیشتر مناطق سالانه کمتر از ۲۱۵ میلی‌لیتر بارش وجود دارد.
اطلاعات سیاسی
طبق گزارشات ارائه شده در بانک جهانی برای بررسی وضعیت سیاسی هر کشور 6 شاخص مشخص مورد ارزیابی قرار می‌گیرند؛ این شاخص‌ها آزادی بیان و پاسخ‌گویی، حاکمیت قانون، کیفیت تنظیم مقررات، کنترل فساد، اثربخشی دولت و ثبات سیاسی و فقدان خشونت و تروریسم را شامل می‌شوند. امتیاز عراق در هر یک از این شاخص‌ها در نمودار روبه‌رو به نمایش درآمده‌اند.
اطلاعات اقتصادی
کشور عراق با واحد رسمی پول دینار (dinar) توانسته در سال ۲۰۲۰ به تولید ناخالص داخلی (GDP) 167 میلیارد دلاری دست پیدا کند؛ این در حالی است که این مقدار 10.36 درصد نسبت به مقدار آن در سال گذشته کاهش داشته است. سرانه تولید ناخالص داخلی (GDP Per Capita) این کشور با رشد 26.53 درصد رشد نسبت به سال ۲۰۱۹ به مبلغ 4,157 دلار رسیده است.
برای بررسی وضعیت اقتصادی عراق روند سه شاخص اصلی نرخ بیکاری نیروی کار، میزان مشارکت نیروی کار و سهم تجارت به نسبت تولید ناخالص داخلی را برای داده‌های موجود در ده سال اخیر مورد بررسی قرار داده‌ایم، این بررسی برای شاخص نرخ تورم نیز صورت گرفته است و علاوه‌بر آن پیش‌بینی imf از نرخ تورم عراق تا سال ۲۰۲۴ نیز افزوده شده است. همان‌طور که در نمودارهای زیر مشاهده می‌کنید بیشترین نرخ تورم این کشور در سال ۲۰21 رخ داده است.
صادرات و واردات
برای رتبه‌بندی صادرات و واردات کالا و خدمات، ارزش واردات و صادرات در میان ۱۹۰ کشور مقایسه شده است؛پس از ارزیابی‌های انجام شده، عراق توانسته رتبه‌های زیر را در مقیاس جهانی و در مقایس جهانی با فاکتور گرفتن معاملات تجاری میان درون اتحادیه اروپا به دست آورد.
| دسته‌بندی در سال ۲۰۱۹ | رتبه در واردات جهانی | رتبه در صادرات جهانی |
|---|---|---|
| رتبه بندی در تجارت کالا | 54 | 39 |
| رتبه‌بندی در تجارت کالا بدون در نظر گرفتن تجارت درون اتحادیه اروپا | 37 | 26 |
| رتبه‌بندی در خدمات تجاری | 42 | 77 |
| رتبه‌بندی در خدمات تجاری بدون در نظر گرفتن تجارت درون اتحادیه اروپا | 29 | 52 |
در سال ۲۰۱۹ ارزش کل واردات عراق 46 میلیارد دلار بوده است که سهم ۰.۲۴ درصدی از واردات کل دنیا برای این کشور رقم زد، از سوی دیگر ارزش کل صادرات عراق در همان سال 82 میلیارد دلار بوده و آن را در ۰.44 درصد از صادرات کل دنیا سهیم کرد. در سال ۲۰۱۹ ارزش واردات عراق و سهم آن در تجارت جهانی نسبت به صادرات آن کمتر بوده، این در حالی است که متوسط تغییرات صادرات آن در فاصله سال‌های 2010 تا 2019 با رشد ۵ درصدی رشدی سریع‌تری نسبت به رشد 1 درصدی واردات آن داشته است.
در این سری گزارشات چهار دسته‌بندی کلی برای کالاهای تجاری تحت عنوان محصولات کشاورزی، محصولات تولیدی، محصولات معدنی و سایر کالاها لحاظ شده است که سهم هر کدام از این گروه کالاها در تجارت اوکراین به تفکیک صادرات و واردات در نمودارهای زیر ترسیم شده است. علاوه‌بر آن ۵ شریک اصلی تجارت عراق در صادرات و واردات و سهم هر کدام از کل واردات یا کل صادرات این کشور بر حسب درصد بیان شده است.
بررسی کالاهای کشاورزی
به طور کلی می‌توان کالاهای تجاری را در دو گروه کالاهای کشاورزی(HS Code های ۱ تا ۲۴) و کالاهای غیرکشاورزی(HS Codeهای ۲۵ و پس از آن) دسته‌بندی کرد. در سال ۲۰۱۹ صادرات کالاهای کشاورزی عراق 5 میلیون دلار و واردات این گروه 2 میلیارد دلار ارزش داشته است. در ادامه ۵ کالای برتر صادراتی و وارداتی کشاورزی این کشور به ترتیب ارزش تجارت آن‌ها گردآوری شده‌اند.
هر کدام از کالاهای مذکور سهم متفاوتی در تجارت کالاهای کشاورزی دارند، از این رو برخی تاثیر بیشتری در تعیین ارزش صادرات و واردات کالاهای کشاورزی خواهند داشت.
بررسی کالاهای غیرکشاورزی
در سال ۲۰۱۹ صادرات کالاهای غیرکشاورزی 43 میلیارد دلار و واردات این گروه 34 میلیارد دلار ارزش داشته است. در ادامه ۵ کالای برتر صادراتی و وارداتی غیرکشاورزی این کشور به ترتیب ارزش تجارت آن‌ها گردآوری شده اند.
هر کدام از کالاهای مذکور سهم متفاوتی در تجارت کالاهای غیرکشاورزی دارند، از این رو برخی تاثیر بیشتری در تعیین ارزش صادرات و واردات کالاهای غیرکشاورزی خواهند داشت.
تجارت خدمات بازرگانی
در کنار تجارت کالا، عراق با ارزش 6 میلیاد دلار برای صادرات و ارزش 24 میلیارد دلار برای واردات حضور فعالی در حوزه‌ی تجارت خدمات بازرگانی دارد. در طی ده سال اخیر صادرات خدمات تجاری12 درصد رشد داشته و واردات آن برای کشور عراق 11 درصد رشد داشته است.عراق در واردات تنها 0.42 و در صادرات تنها 0.۱ درصد از کل بازار را در اختیار دارد. کلیه خدمات تجاری در چهار دسته حمل‌ونقل، مسافرت و گردشگری، خدمات مرتبط با کالا و سایر خدمات تجاری تقسیم‌بندی می‌شوند. سهم هر کدام از این گروه‌ها به تفکیک واردات و صادرات در نمودار روبه‌رو به نمایش در آمده‌اند.
حمل‌ونقل
سهم قابل توجهی از تجارت خدمات بازرگانی عراق به بخش حمل‌ونقل اختصاص دارد. در سال ۲۰۱۹ ارزش صادرات حمل‌ونقل حدود 585 دلار و ارزش واردات آن 6.6 میلیارد دلار ارزیابی شده است. مانند بسیاری از کشورهای دیگر درآمدهای حاصل از صادرات این بخش در سال ۲۰۲۰ تحت تاثیر شرایط ویروس کرونا کاهش یافته است.
مسافرت و گردشگری
ارزشمندترین بخش در تجارت خدمات بازرگانی عراق بخش مسافرت و گردشگری بوده است که در سال ۲۰۱۹ ارزش صادرات آن در حدود 2.5 میلیارد دلار و ارزش واردات آن در حدود 11.99 میلیارد دلار ارزیابی شده است. در سال ۲۰۲۰ این بخش از خدمات تجاری بیشتر از سایرین تحت تاثیر ویروس کرونا قرار گرفته است. در نمودار روبه‌رو می‌توانید روند صادراتی عراق و جهان مقایسه کنید.
تجارت با ایران
در سال ۲۰۱۸ ارزش کل کالاهای صادراتی ایران به عراق در حدود 58 میلیون دلار ارزیابی شده است. در نمودار روبه‌رو می‌توانید ۵ کالای برتر صادراتی ایران به عراق را مشاهده کنید. این کالاها بر اساس ارزش صادراتی خود مرتب شده‌اند.
پتانسیل‌های صادراتی
با در نظر گرفتن فاکتور‌ها و عوامل مختلف مانند سهولت حمل‌ونقل، توافقنامه‌های مختلف و … ،کشورهای هند، امارات متحده‌ی عربی، ترکیه، ایتالیا و عربستان سعودی به ترتیب بیشترین پتانسیل را برای دریافت کالاهای صادراتی عراق دارند. در ادامه برای هر کدام از این کشور‌ها ۵ کالا با بیشترین پتانسیل صادراتی در نظر گرفته شده است.
پتانسیل‌های وادراتی
با در نظر گرفتن فاکتور‌ها و عوامل مختلف مانند سهولت حمل‌ونقل، توافقنامه‌های مختلف و … ، چین، ترکیه، امارات متحده‌ی عربی، ایران و کره جنوبی به ترتیب بیشترین پتانسیل را برای صادرات به عراق دارند. در ادامه برای هر کدام از این کشور‌ها ۵ کالا با بیشترین پتانسیل وارداتی از سوی عراق در نظر گرفته شده است.
رتبه‌بندی در شاخص‌های مرتبط با کسب‌و کار
شاخص سهولت انجام کسب وکار، شاخصی است که توسط بانک جهانی تعریف شده و رتبه پایین‌تر هر کشور در این شاخص، نشان می‌دهد که آن کشور محیط نظارتی کاراتری برای شروع و بهره‌برداری یک بنگاه محلی دارد. بانک جهانی هر ساله کشورهای جهان را براساس این شاخص رتبه‌بندی می‌کند. این شاخص از چند نماگر تشکیل شده است. یکی از نماگرهای شاخص سهولت کسب‌وکار که وضعیت یک کشور را در بخش تجارت نشان می‌دهد، نماگر «تجارت فرامرزی» است؛ این نماگر زمان و هزینه صادرات و واردات را در کشورهای مختلف برآورد می‌کند. با در نظر گرفتن رتبه‌های جهانی، عراق در هر کدام از این نماگر‌ها، شاخص سهولت انجام کسب‌وکار برای آن 172 برآورد شده است.
صنعت در عراق
در انتهای گزارش تعداد برنامه‌های مرتبط با صنعت در سه گروه برنامه‌های ثبت اختراع، برنامه‌های برند تجاری و برنامه‌های طراحی صنعتی در سال ۲۰۱۸ لحاظ شده است. علاوه بر آن می‌توانید روند رشد صادرات صنعتی به ازای داده‌های موجود برای ده سال اخیر عراق را مشاهده کنید.
| برنامه‌های ثبت اختراع ۲۰۱۸ | برنامه‌های برند تجاری ۲۰۱۸ | برنامه‌های طراحی صنعتی ۲۰۱۸ | ||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| مقیم | غیرمقیم | مجموع | مقیم | غیرمقیم | مجموع | مقیم | غیرمقیم | مجموع |
| 653 | 77 | 730 | 1,832 | 10,000 | 11,832 | 81 | 8 | 89 |
