اولین سؤالی که مطرح می‌شود این است که شاخص کیفیت زندگی چیست و چه تفاوتی با مؤلفه‌ی استاندارد زندگی دارد؟ شاخص کیفیت زندگی به بررسی و ارزیابی موارد متعددی که وضعیت مردم یک منطقه را مشخص می‌کنند اطلاق می‌شود؛  در ابتدا ممکن است این شاخص مشابه مؤلفه استاندارد زندگی به نظر برسد اما این دو با یک‌دیگر تفاوت‌های اساسی دارند. در شاخص استاندارد زندگی فقط مؤلفه‌های درآمدی و تولید ناخالص یک کشور ارزیابی می‌شود اما در بررسی کیفیت زندگی علاوه بر مواردی مانند درآمد و تولید ناخالص داخلی یک کشور مؤلفه‌های مهم دیگری نظیر: شرایط محیطی مانند آلودگی محیط زیست و شرایط آب‌وهوایی، شاخص‌های سلامت افراد جامعه اعم از سلامت روانی و جسمی، کیفیت آموزش و سطح تحصیلات در یک کشور نیز بررسی می‌شود. به بیان دیگر کیفیت زندگی، استانداردهای سلامتی، راحتی و خوشبختی یک جامعه را اندازه می‌گیرد و بر این موضوع تاکید دارد  که ثروت و دارایی عامل ارزیابی یک زندگی باکیفیت نیست و برآیند مؤلفه‌های متعدد که ثروت تنها می‌تواند یکی از آن‌ها باشد، در خصوص کیفیت زندگی مؤثر است.

در بررسی شاخص کیفیت زندگی کشورها، مؤسسات معتبر زیادی به صورت سالیانه اقدام به رتبه‌بندی کشورهای مختلف می‌نمایند. به همین دلیل ممکن است نتیجه این رتبه‌بندی از سوی مؤسسات مختلف باهم متفاوت باشد. دلیل این تفاوت این نکته است که هر یک از این مؤسسات پارامترهای متفاوتی را در کشورها بررسی می‌کنند و این دلیلی بر اشتباه بودن بررسی‌ها نیست.

بررسی سایت  Numbeo

سایت معتبر Numbeo بیشتر جهت بررسی هزینه‌های زندگی در کشورها و شهرهای مختلف جهان معروف است، اما در کنار آن داده‌های آماری ارزشمندی به کاربران خود ارائه می‌کند، یکی از این آمارها بررسی کیفیت زندگی در کشورهای مختلف جهان است. شاخص کیفیت زندگی NUMBEO  شاخصی است که کیفیت زندگی در کشور‌های مختلف را بر اساس قدرت خرید، امنیت، سلامت و بهداشت، هزینه‌های زندگی، قیمت ملک نسبت به درآمد، آلودگی، میزان تردد در ترافیک و شرایط اقلیمی می‌سنجد و کشورها بر اساس این زیر شاخص‌ها رتبه‌بندی می‌کند.

با مطالعه‌ در مورد کشورهایی که رتبه ۱ تا ۱۰ را به خود اختصاص داده‌اند پی می‌بریم که تمام آن‌ها جزو کشورهای توسعه یافته دسته‌بندی می‌شوند و این نکته بیانگر این مهم است که داشتن یک اقتصاد قوی و پویا تأثیر مثبتی در ارائه شاخص‌های مورد بررسی دارد.

رتبه‌ایران در شاخص کیفیت زندگی  NUMBEO

ایران با به دست آوردن امتیاز حدود 63.05 از ۲4۰ امتیاز برای استاندارد‌های تعیین شده، از نظر کیفیت زندگی در رده‌های پایین قرار می‌گیرد. در این رتبه‌بندی بنگلادش با امتیاز ۶6.61 پیش‌از ایران و نیجریه با امتیاز ۵3.38 در رتبه‌ی پس از ایران قرار گرفته‌اند؛ این در حالی‌ است که کشور‌های سوئیس، دانمارک و هلند به ترتیب بیشترین‌ امتیاز‌ها را در این ارزیابی به دست آورده‌اند.

برای تحلیل دقیق‌تر، برخی از زیر شاخص‌های کیفیت زندگی را برای ایران و دو کشور همسایه آن، ترکیه و پاکستان مقایسه کرده‌ایم؛ نتیجه این مقایسه را می‌توانید در جدول و نمودار نمایش داده شده در تصویر زیر مشاهده کنید. به نظر شما چه عواملی باعث شده تا کیفیت زندگی در ایران چنین امتیاز پایینی کسب‌ کند؟

زیرشاخص امتیاز ایران امتیاز ترکیه امتیاز پاکستان
قدرت خرید 17.84 33.04 26.98
امنیت 50.96 60.45 57.85
سلامت و بهداشت 52.23 70.81 59.65
هزینه‌های زندگی 38.22 29.51 20.02
قیمت ملک نسبت به درآمد 33.89 9.10 13.87
میزان تردد در ترافیک 47.12 44.17 37.89
شرایط اقلیمی 63.38 93.26 73.63
آلودگی 75.46 65.52 73.66